Lekker de toerist uithangen in eigen land, moet je dan toeristenbelasting betalen? Ja… En wist jij eigenlijk dat wij in Nederland een hondenbelasting hebben (maar geen kattenbelasting)?
In deze blog: wat zijn gemeentelijke belastingen precies? Waar komen ze vandaan? Ben je verplicht je ze betalen of kun je kwijtschelding krijgen?
Hieronder komen aan bod de:
- toeristenbelasting
- parkeerbelasting
- reclamebelasting
- hondenbelasting
- onroerendezaakbelasting (OZB)
- afvalstoffenheffing
- rioolheffing; en
- waterschapsbelasting
Tarieven gemeentelijke belastingen en heffingen
Gemeenten mogen niet zomaar een willekeurige belasting heffen, in de wet is opgenomen welke belastingen zij mogen heffen. Het is geen verplichting voor de gemeente. Ze mogen zelf de tarieven bepalen, waardoor de tarieven in elke gemeente anders zijn.
Kijk voor de specifieke belastingen en tarieven die in jouw gemeente gelden op de website van je gemeente.
Als je kijkt naar alle gemeentelijke inkomsten, komt gemiddeld 20% uit gemeentelijke belastingen. De rest van de inkomsten komt vanuit de Nederlandse rijksoverheid.
Verschil tussen een heffing en belasting
Er zijn heffingen en belastingen. Wat is het verschil?
De opbrengsten van heffingen moeten worden gebruikt voor het doel van de heffing. Bijvoorbeeld: de opbrengst van de rioolheffing moet worden gebruikt voor het onderhoud van het rioleringssysteem. De totale opbrengsten mogen niet hoger zijn dan de kosten.
Voor belastingen geldt dat de gemeente zelf mag bepalen waaraan de opbrengst wordt besteed. De hondenbelasting hoeft bijvoorbeeld niet te worden gebruikt voor het opruimen van hondenpoep, maar mag worden gebruikt voor het financieren van een evenement.
Soorten gemeentelijke belastingen en tarieven
Hieronder behandel ik de meest voorkomende gemeentelijke belastingen en de waterschapsbelasting en de tarieven.
1. Toeristenbelasting
De toeristenbelasting geldt voor personen van buiten de gemeente die tegen betaling overnachten. De belasting wordt betaald aan de hoteleigenaar of campinghouder, die vervolgens de belasting moet afdragen aan de gemeente.
Het tarief is een percentage van de overnachtingsprijs (bijvoorbeeld 7-10% in Amsterdam) of een vast bedrag per persoon per nacht (dit varieert van ongeveer €1 tot €6). In sommige gemeenten is de hoogte van het bedrag afhankelijk van de ‘luxe’ (het aantal sterren) van het hotel.
Bijna alle gemeenten heffen toeristenbelasting.
2. Parkeerbelasting
De parkeerbelasting staat beter bekend als parkeergeld. Hij wordt geheven voor het parkeren in aangewezen gebieden die eigendom zijn van de gemeente.
Deze belasting betaal je via een parkeervergunning óf een betaalautomaat. Tegenwoordig ook via een app op je telefoon. Als je geen of te weinig parkeerbelasting hebt betaald kun je een naheffing parkeerbelasting met een kostenopslag (boete) krijgen, oftewel: een parkeerbon.
In principe heffen alle gemeenten parkeerbelasting.
3. Reclamebelasting
De reclamebelasting is van toepassing op ‘aankondigingen die het doel hebben de aandacht van publiek te trekken en die te zien zijn vanaf de openbare weg’. Zo kan bijvoorbeeld een naambordje met daarop een beroep (Elle Loijens, Financieel Blogger) voldoende zijn om reclamebelasting verschuldigd te zijn.
Deze belasting kan ook in een bepaald gedeelte van een gemeente worden geheven, zoals alleen het centrum.
Een klein gedeelte van de gemeenten heft reclamebelasting (ongeveer 25%), maar het wordt wel steeds populairder. Soms ook op verzoek van winkeliers, om wildgroei van reclameborden tegen te gaan.
4. Hondenbelasting
Een beetje een vreemde belasting. aangezien er geen belasting bestaat voor het hebben van een kat of paard. In meer dan de helft van alle gemeenten betaal je wel belasting voor het hebben van een hond. Het idee erachter is dat honden de openbare ruimte vervuilen.
Sommige gemeenten (Den Haag) heffen tot wel €137 per jaar voor de eerste hond. Voor 2 honden betaal je €268 per jaar in Hendrik-Ido-Ambacht.
In steeds meer gemeenten wordt de hondenbelasting afgeschaft (bijvoorbeeld in Groningen vanaf het jaar 2022).
5. Onroerendezaakbelasting (OZB)
De eigenaar van een woning en de eigenaar óf gebruiker van een ‘niet-woning’ (denk aan een bedrijfspand, garage of een stuk grond) betalen OZB.
Huurders van een huis betalen geen OZB, de eigenaar van de woning moet dit betalen.
De OZB is een percentage van de WOZ-waarde. Deze waarde wordt vastgesteld door de gemeente. Meer over de WOZ-waarde en de mogelijkheid om hier tegenin te gaan vind je hieronder in een aparte alinea.
Het OZB-tarief voor woningen varieert van ongeveer 0,0431% (Amsterdam) tot 0,1722% (Nijmegen). Voor de OZB geldt 1 januari als peildatum. Als je op die datum de eigenaar of gebruiker bent, moet je de OZB betalen. Je krijgt niets terug als je later verhuisd, maar bij verkoop wordt dit meestal wel via de notaris geregeld.
Alle gemeenten heffen OZB.
6. Afvalstoffenheffing
Elk huishouden moet afvalstoffenheffing betalen voor het ophalen en verwerken van huisvuil.
Sommige gemeenten heffen een vast bedrag per persoon (rond de €150 per jaar voor een eenpersoonshuishouden en €200 tot €350 per jaar voor een meerpersoonshuishouden). Andere gemeenten heffing per afvalcontainer die wordt aangeboden.
De afvalstoffenheffing mag de verhuurder doorberekenen aan de huurder (moet wel contractueel zijn vastgelegd), maar let op: sommige gemeenten verwerken deze heffing in de OZB (o.a. Nijmegen, vandaar dat hun OZB zo hoog is).
Eventueel kun je kwijtschelding krijgen, zie hieronder.
Alle gemeenten heffen afvalstoffenheffing.
7. Rioolheffing
Eigenaren van onroerend goed (het eigenaarsdeel) en gebruiker daarvan (het gebruikersdeel) zijn rioolheffing verschuldigd. Veel gemeenten leggen allebei de delen op, maar sommige gemeenten heffen alleen een eigenaarsdeel.
De kosten van rioolheffing variëren van ongeveer €100 per jaar tot ongeveer €300 per jaar. Grote verschillen dus!
De rioolheffing betaal je voor de afvoer van huishoudelijk water en kosten voor aanleg en beheer van riolering, maar ook voor de afvoer en opslag van ‘hemelwater’ (regenwater) en het op peil houden van het grondwater. Alle kosten mogen worden doorberekend aan de huurder (dit moet wel contractueel worden vastgelegd), maar let op: sommige gemeenten verwerken deze heffing in de OZB (o.a. Nijmegen, vandaar dat hun OZB zo hoog is).
Eventueel kun je kwijtschelding krijgen, zie hieronder.
Alle gemeenten heffen rioolheffing.
8. Waterschapsbelasting
De waterschapsbelasting wordt geheven door het waterschap en dus niet door de gemeente. Er zijn 21 waterschappen in Nederland.
De waterschapsbelasting bestaat uit zuiveringsheffing (voor het zuiveren van afvalwater) en watersysteemheffing (voor het onderhoud aan onder andere sloten en dijken).
Het bedrag van de watersysteemheffing is afhankelijk van de WOZ-waarde van het pand. De tarieven verschillen per waterschap (check ze op de website van jouw waterschap). Het duurste waterschap is Delfland en het goedkoopste Roer en Overmaas.
De waterschapsbelasting mag worden doorberekend aan de huurder (dit moet contractueel worden vastgelegd). Naast de waterschapsbelasting betaal je een voorschot voor je watergebruik aan het waterschap.
Kwijtschelding
De hondenbelasting, OZB, afvalstoffenheffing en rioolheffing worden in één gezamenlijke aanslag opgelegd. Soms kun je kwijtschelding aanvragen voor (één van) deze belastingen en de waterschapsbelasting.
Gemeenten en waterschappen hanteren eigen voorwaarden voor kwijtschelding. Er zijn eisen met betrekking tot de hoogte van je vermogen (inclusief auto en overwaarde huis) en inkomen. Je inkomen mag meestal niet hoger zijn dan de bijstandsnorm.
Huurders
Zoals je hierboven hebt kunnen lezen, mag de verhuurder de afvalstoffenheffing en rioolheffing meestal doorberekenen aan de huurder (dit geldt voor zowel het gebruikersdeel als het eigenaarsdeel).
Deze mogelijkheid moet wel expliciet in de huurovereenkomst zijn opgenomen, zodat de huurder een inschatting kan maken van de kosten. De OZB mag niet worden doorberekend.
WOZ-waarde
Het bedrag van de OZB en waterschapsbelasting zijn gebaseerd op de WOZ-waarde van jouw huis. Als deze WOZ-waarde te hoog is, heeft dat dus nadelige (financiële) gevolgen. Op dit moment zijn de WOZ-waarden eerder te laag dan te hoog, aangezien de huizenprijzen hard stijgen.
Je kunt de WOZ-waarde van huizen checken op de website van WOZ waardeloket. Tijdens de crisis waren WOZ-waarden vaak te hoog omdat de huizenprijzen hard daalde. Toen werden er veel rechtszaken gevoerd tegen de gemeente met betrekking tot de WOZ-waarde. Sommige waren succesvol, anderen niet.
Als jij van mening bent dat de WOZ-waarde van jouw huis te hoog is vastgesteld door de gemeente, kun je in bezwaar gaan tegen deze aanslag WOZ-waarde (binnen de bezwaartermijn!). Je moet dan goed onderbouwen waarom de WOZ-waarde te hoog is.
Het voordeel van een hoge WOZ-waarde, is dat jouw hypotheekrente misschien omlaag kan door een lagere risico-opslag.
Samenvatting
Gemeenten mogen zelf bepalen tegen welk tarief zij gemeentelijke belastingen heffen. Check voor jouw gemeente de tarieven die daar van toepassing zijn. Alle gemeenten heffen OZB, afvalstoffenheffing en rioolheffing. Indien je vermogen en inkomen niet te hoog zijn, kun je soms kwijtschelding aanvragen. Hetzelfde geldt voor de waterschapsbelasting.
Let als huurder zijnde op dat de OZB niet mag worden doorberekend door de verhuurder. Voor andere belastingen of heffingen (afvalstoffenheffing, rioolheffing en waterschapsbelasting) geldt dat ze alleen kunnen worden doorberekend als dit contractueel is overeengekomen.
