Vroeger was het relatief simpel. Je ging trouwen en als je verder niets regelde in de vorm van huwelijkse voorwaarden, dan was alles van jullie samen (de zogenaamde algehele gemeenschap van goederen).

Zoals je misschien hebt gehoord, is dat vanaf 1 januari 2018 veranderd. Er geldt nu een zogenaamde beperkte gemeenschap van goederen. Wat houdt dat in?

De wijzigingen gelden ook voor het geregistreerde partnerschap.

Algehele gemeenschap van goederen

Tot 1 januari 2018 trouwde je automatisch in algehele gemeenschap van goederen (als je niets regelde in de vorm van huwelijkse voorwaarden). Algehele gemeenschap van goederen houdt in dat alle bezittingen en schulden van de echtgenoten samenkomen in één pot waarvan ze allebei 50/50 eigenaar worden.

Dus; als je zou gaan scheiden, wordt alles door de helft gedeeld. Dit geldt ook bijvoorbeeld voor je pensioenpot, daar staan veel mensen niet bij stil.

Nieuwe regels – beperkte gemeenschap van goederen

Volgens de nieuwe regels geldt (als je verder niets regelt) automatisch een beperkte gemeenschap van goederen. Dit houdt in dat er twee zaken buiten de gemeenschap blijven:

• Bezittingen en schulden die de echtgenoten vóór het huwelijk privé bezaten
• Schenkingen en erfenissen

Toch algehele gemeenschap?

Als je nu de ‘ouderwetse’ algehele gemeenschap van goederen wil, heb je huwelijkse voorwaarden nodig!

Meer uitsluiten?

Wil je meer dan de bovenstaande twee punten buiten de gemeenschap van goederen houden (zoals een deel van de inkomsten tijdens het huwelijk of een onderneming), ook dan heb je huwelijkse voorwaarden nodig.

Nadeel nieuwe regime

Een nadeel van het nieuwe stelsel vind ik dat je een ‘administratie‘ bij moet houden. Dit is nodig om in het geval van een scheiding aan te tonen dat bepaalde bezittingen van jou waren voorafgaand aan het huwelijk. 

Als je niet kunt aantonen dat een bepaald bestanddeel al voor het huwelijk van jou was (denk aan spaargeld dat op een gezamenlijke rekening staat), wordt het gezien als onderdeel van de gemeenschap. 

Gevolgen bij overlijden

Het huwelijksgoederenregime heeft niet alleen invloed als je gaat scheiden, maar ook als één van de echtgenoten komt te overlijden.

Algehele gemeenschap van goederen

In het geval van algehele gemeenschap van goederen, waarbij geen testament is opgesteld, zorgt het overlijden van de echtgenoten voor een rare situatie.

Je zou denken dat alles al van de overblijvende echtgenoot is (en er dus niets ‘vererft’), omdat er een gemeenschap van goederen bestaat. Juridisch gezien is dat anders, beide echtgenoten zijn namelijk eigenaar van 50% van de gemeenschap. Als er geen kinderen zijn, ‘erft’ de achterblijvende echtgenoot dus 50% van de overleden echtgenoot.

Hierover is erfbelasting verschuldigd, maar voor echtgenoten bestaat een vrijstelling van bijna €651.000 (in 2019). Daardoor zijn niet veel mensen erfbelasting hoeven te betalen over de erfenis van hun echtgenoot.

Kinderen

Indien er kinderen zijn, erven de achterblijvende echtgenoot en de kinderen een gelijk deel (50% echtgenoot/50% kinderen).

In het geval dat er twee kinderen zijn, erft de echtgenoot 50% en elk kind 25%. Let op dat de erfenis slechts 50% van de gemeenschap van goederen bedraagt, want de andere 50% is al van de achterblijvende echtgenoot.

Levenslang vruchtgebruik voor de overblijvende echtgenoot

Om te voorkomen dat de achterblijvende echtgenoot ook daadwerkelijk de erfenis moet overdragen aan de kinderen, heeft hij/zij levenslang vruchtgebruik over dit vermogen. Hij of zij mag met het vermogen doen en laten wat hij/zij wil. Dus ook alles opmaken.

Erfbelasting voor deel kinderen

Het rare is dat er bij het overlijden al wel erfbelasting moet worden betaald. De vrijstelling voor kinderen is maar iets meer dan €20.000 (in 2019) dus daar kom je veel sneller aan.

Beperkte gemeenschap van goederen

In principe gelden dezelfde regels voor de beperkte gemeenschap van goederen als voor de gehele gemeenschap van goederen (zie hierboven).

Het verschil is dat de echtgenoten een deel van het vermogen in privé kunnen hebben. Als alles in de gemeenschap zou vallen, zou dit 50/50 eigendom zijn. Nu kan het zo zijn dat de ene echtgenoot bijvoorbeeld nog €1 miljoen in privé heeft. Als deze echtgenoot overlijdt, wordt het gehele bedrag gezien als een erfenis.

Als het bedrag in de gemeenschap zou vallen, zou de helft al van de achterblijvende echtgenoot zijn en hoef je dus maar erfbelasting te betalen over de helft.

Dit kan een voor- en nadeel opleveren (afhankelijk van wie er eerst overlijdt).

Ben jij in gemeenschap van goederen getrouwd? Of hoe kijk jij er tegenaan? Ben je blij met het nieuwe systeem?