Het is echt geen leuk onderwerp om over na te denken, maar wel verstandig om dit goed geregeld te hebben. Hoe zit jouw leven er financieel uit als je partner zou overlijden?

Wat gebeurt er met jullie eigendommen? Heb je een vervangend inkomen (nodig)? Kun je de hypotheek alleen betalen of hebben jullie een overlijdensrisicoverzekering?

Hieronder vind je een checklist die je kunt doorlopen zodat je weet of jij én je partner er goed voorstaan mocht het inkomen van de ander wegvallen.

Stap 1. de erfenis
Stap 2. een levensverzekering (overlijdensrisicoverzekering en uitvaartverzekering)
Stap 3. het inkomen

1. De erfenis

Wat hebben jij en je partner geregeld? Zijn jullie getrouwd of hebben jullie een geregistreerd partnerschap? Wonen jullie ongehuwd samen? Met of zonder testament?

In een testament kun je precies regelen naar wie jouw en je partners eigendommen gaan mocht je komen te overlijden.

Heb je geen testament? Dan zijn de volgende wettelijke regelingen van toepassing (het wettelijk erfrecht).

• samenwonen (zonder overeenkomst): jullie erven niets van elkaar. Alle eigendommen van de overledene gaan naar zijn of haar erfgenamen (eerst eventuele kinderen, vervolgens ouders en broers/zussen). Let op dat de erfgenamen van je partner hun erfenis kunnen opeisen en dat jij dan eventueel jullie huis moet verkopen.
• samenwonen met notarieel samenlevingscontract: afhankelijk van wat jullie geregeld hebben in het contract. Je kunt hierin opnemen dat gemeenschappelijke goederen, zoals de gezamenlijke woning (inclusief hypotheek), naar de partner vererven. Hier zijn regels aan verbonden.
• huwelijk / geregistreerd partnerschap (zonder huwelijkse voorwaarden): je wordt automatisch elkaars erfgenaam en de langstlevende partner wordt beschermd, waardoor de kinderen hun deel van de erfenis niet kunnen opeisen totdat de andere partner ook overlijdt. Eventueel moet de langstlevende partner erfbelasting betalen voor zichzelf en/of de kinderen.

2. Een levensverzekering (overlijdensrisicoverzekering en uitvaartverzekering)

De levensverzekering is niet één specifieke verzekering. Het is een verzamelnaam voor alle verzekering die een bedrag uitkeren bij iemands overlijden. Vormen van een levensverzekering zijn de overlijdensrisicoverzekering en uitvaartverzekering. 

Overlijdensrisicoverzekering (ORV)

Veel mensen sluiten bij hun hypotheek een overlijdensrisicoverzekering (ORV) af. Deze verzekering keert een bepaald bedrag uit aan de begunstigde bij het overlijden van de verzekerde. De verzekerde en begunstigde zijn vaak de partners. Je kunt de verzekering op één of beide partners overlijden afsluiten. 

Soms stelt een hypotheekverstrekker een ORV verplicht, vaak als de LTV hoger dan 80% is. In dit geval eist de hypotheekverstrekker meestal dat de verzekering aan hun wordt ‘verpand’. Het bedrag wordt dan rechtstreeks aan de hypotheekverstrekker uitgekeerd ter aflossen van de hypotheek. 

Voorheen was een overlijdensrisicoverzekering verplicht bij het afsluiten van NHG. Dit is niet meer het geval.

Een overlijdensrisicoverzekering is vooral verstandig als (één van) de partners de hypotheek niet meer kunnen betalen bij het overlijden van de ander. Dit zal vooral afhangen van stap 3: de hoogte van het inkomen na overlijden van de partner.

Soorten ORV

Je hebt de keuze uit 3 soorten overlijdensrisicoverzekeringen:

• gelijkblijvende verzekering: altijd hetzelfde verzekerde bedrag gedurende de hele looptijd. Vooral handig bij een aflossingsvrije hypotheek.
• lineair dalende verzekering: de hoogte wordt in een gelijk dalende lijn lager gedurende de looptijd. Vooral handig bij een lineaire hypotheek.
• annuïtair dalende verzekering: aan het begin daalt de uitkering langzaam en gaat steeds sneller dalen aan het einde (een boogje). Vooral handig bij een annuïtaire hypotheek.

Uitvaartverzekering

Een andere vorm van een levensverzekering is een uitvaartverzekering, om de uitvaart te bekostigen. Vooral van belang als er onvoldoende spaargeld is om een uitvaart te betalen. De kosten hiervan lopen als snel in de duizenden euro’s. 

3. Inkomen

Met het overlijden van je partner valt er mogelijk een belangrijke inkomstenbron weg. Maak voor beide partners een overzicht van de maandelijkse uitgaven, zodat je weet hoeveel je elke maand nodig zou hebben na het overlijden van je partner.

Je kunt in dit overzicht rekening houden met eventuele lagere kosten, bijvoorbeeld een lagere hypotheek door uitkering van de ORV, maar houdt ook rekening met eventuele extra kosten, bijvoorbeeld voor kinderopvang. 

Inkomen dat je mogelijk (extra) krijgt na het overlijden van je partner:

• je eigen inkomen (loondienst of winst uit onderneming)
• Anw-uitkering van de overheid 
• Partnerpensioen (nabestaandenpensioen)
• Toeslagen

Hieronder lees je meer over deze verschillende inkomstenbronnen.

Eigen inkomsten

Na het overlijden van je partner, heb je misschien nog steeds je eigen inkomen, bijvoorbeeld uit loondienst of je onderneming.

Eventueel wil je eventueel minder gaan werken, bijvoorbeeld om meer voor de kinderen te kunnen gaan zorgen. 

Anw-uitkering 

In specifieke situaties kun je recht hebben op een uitkering op grond van de Algemene Nabestaandenwet (Anw). De SVB is verantwoordelijk voor het uitbetalen van deze uitkering.

Je kunt recht hebben op een Anw-uitkering als je:

• kinderen tot 18 jaar verzorgd; of 
• minstens 45% arbeidsongeschikt bent.

Verdien je meer dan €2.672,54 per maand (2020), dan krijg je geen Anw-uitkering. Verdien je tussen €862,80 en €2.672,54, dan wordt een deel van je inkomen in mindering gebracht op de uitkering. Van een eventueel nabestaandenpensioen wordt niets in mindering gebracht.

De Anw-uitkering voor partners bedraagt maximaal €1247,88 per maand (bruto in 2020). 

Er bestaat ook een (half)wezenpensioen van maximaal €804,90 per maand (bruto in 2020). 

Partnerpensioen (nabestaandenpensioen)

Als je partner een (bedrijfs)pensioen opbouwt, is het partnerpensioen daar waarschijnlijk een onderdeel van. Een ander woord voor partnerpensioen is nabestaandenpensioen. Een (half)wezenpensioen is vaak ook onderdeel van het nabestaandenpensioen. 

Hoe hoog het partnerpensioen is, is afhankelijk van de pensioenregeling van de overleden partner. Check dit op Mijnpensioenoverzicht.nl.

Partner aanmelden pensioenfonds

Als je niet getrouwd ben of geregistreerd partner moet je je partner aanmelden als partner bij het pensioenfonds. Sommige pensioenfondsen stellen een notarieel samenlevingscontract als eis.

Uitdiensttreding

Het partnerpensioen geldt vaak zolang de partner overlijdt terwijl hij nog in dienst is. Werkloosheid of wisselen van werkgever kan hierop grote invloed hebben. 

Ondernemers

Ondernemers bouwen vaak helemaal geen pensioen op en dus ook geen nabestaandenpensioen. In deze blog vind je opties voor ondernemers om een pensioen op te bouwen. 

Toeslagen

Als je inkomen lager wordt, heb je eventueel recht op extra toeslagen. 

Hoe heb ik dit geregeld?

Mocht mijn partner komen te overlijden, dan kan ik niet in mijn eentje onze maandelijkse uitgaven ophoesten. Daarom hebben we een overlijdensrisicoverzekering afgesloten. We hebben een lineaire hypotheek en een lineair aflopende overlijdensrisicoverzekering. Als hij komt te overlijden, krijg ik ongeveer 2/3e van het openstaande hypotheekbedrag, waardoor de maandlasten meteen een heel stuk lager worden. 

Bij zijn werkgever heeft hij een goede pensioenregeling, met een heel goed partnerpensioen. Met mijn huidige inkomen en het partnerpensioen zou ik makkelijk kunnen rondkomen.

En jij?

Hoe heb jij het geregeld?