Je wil graag dat je kind goed met geld om kan gaan, maar hoe zorg je daarvoor? Daar zijn twee dingen enorm voor van belang: openheid en het goede voorbeeld.
Uiteindelijk doet een kind met name wat hij keer op keer ziet en hoort. Zorg er daarom ten eerste voor dat jij jouw persoonlijke financiën op orde hebt en voldoende kennis hebt om de basis van persoonlijke financiën uit te leggen aan jouw kind.
Hieronder vind je een 4-stappenplan om met je kind over geld te praten!
Stap 1: hoe geef je geld uit?
Geld is een concept. Het heeft waarde omdat wij dat eraan hebben gegeven. Het is een ruilmiddel: je kunt het uitgeven in ruil voor spullen of diensten.
Het uitgeven van geld is de eerste manier waarop jouw kind – via jou – in aanraking komt met geld. Hij/zij ziet hoe jij in de supermarkt eten of in de bioscoop een kaartje voor de film koopt.
Hier wordt de basis gelegd. Jouw gewoonten zullen bijna automatisch als de norm worden gezien door jouw kind. Denk er daarom nu eens over na: reflecteren jouw uitgaven jouw normen en waarden?
Willen of nodig hebben
Leg je kind uit dat er een verschil is tussen willen en nodig hebben. Eten heb je nodig. Speelgoed is iets wat je graag wil.
Dit kun je in een gesprekje daadwerkelijk uitleggen, maar je kunt het ook vaker benoemen op het moment dat jullie iets kopen. Dat kan een aankoop zijn voor jezelf of voor je kind. Op deze manier wordt het een gewoonte om bewust na te denken over een aankoop.
Openheid
Ben open over geld en je uitgaven. Maak er geen taboe of geheim van. Erover praten zorgt ervoor je kind bewust en onbewust leer over geld.
Stap 2: hoe verdien je geld?
Leer je kinderen hoe ze geld kunnen verdienen. De eerste stap is om het op jezelf te betrekken: hoe verdien jij je geld?
Wat voor werk doe je? Wat krijg je daarvoor terug? Is dit veel of weinig? Vind je het goed of slecht voor het werk dat je verricht? Als je geen bedragen wil noemen hoeft dat niet, maar probeer je kind te laten beseffen dat je jouw tijd, kennis en vaardigheden geeft in ruil voor geld.
Je kind kan ook geld verdienen
Probeer manieren te vinden waarop jouw kind geld kan verdienen. Ze kunnen bijvoorbeeld taken verrichten in ruil voor geld.
Zakgeld is ook een manier om je kind praktisch te leren met geld om te gaan. Zoals gezegd, het hoeft niet perse een gift te zijn. Als er iets tegenover staat, leert je kind dat dit zo ook in ‘de echte wereld’ werkt.
Hoeveel zakgeld geef je?
Liever niet teveel. Zorg dat ze net genoeg hebben, zodat ze leren creatief te zijn met hun geld.
In mijn andere blog vind je indicaties voor de hoogte van zakgeld per leeftijd.
Stap 3: hoe spaar je geld?
Geld verdienen is belangrijk, maar als je altijd alles uitgeeft bouw je nooit iets op. Leer je kind dat er nog een optie is: geld tijdelijk opzij zetten (= sparen).
Sparen is vaak een gewoonte. Zodra er iets binnen komt, zet je daarvan een gedeelte opzij. Je kunt je kind leren bijvoorbeeld altijd 1/3e van het zakgeld opzij te zetten.
Spaarplan voor kinderen
Afhankelijk van de leeftijd van je kind, kun je uitleggen dat je kunt sparen voor de lange en korte termijn. Stel samen met je kind lange en korte termijn doelen.
Spaarrekening voor je kind
Naast de spaarrekening die jij misschien hebt voor je kind, kun je ervoor kiezen om je kind een eigen betaal- en spaarrekening te geven. Dit zal met name afhankelijk zijn van de leeftijd.
Is je kind nog te jong voor een eigen spaarrekening? Dan kun je fysieke spaarpot gebruiken.
In mijn andere blog lees je hoe je het beste kunt sparen voor je kinderen.
Stap 4: hoe investeer je?
Zelf heb ik altijd veel geleerd over stap 1 t/m 3 (dankje pap!) maar niet echt over het investeren of beleggen van geld en op die manier geld voor je te laten werken. Beginnen met beleggen was voor mij dan ook een enorme stap.
Hoe leg je uit aan je kind hoe je geld kunt laten groeien en wat het effect hiervan is op de lange termijn?
Samengestelde rente
Waarom investeren zoveel geld oplevert, is met name door het effect van samengestelde rente oftewel rente-op-rente.
Als je 1 euro hebt en die euro verdubbeld de volgende dag en die 2 euro’s verdubbelen weer de volgende dag etc. dan heb je na 21 dagen een miljoen euro’s! Probeer dit effect daadwerkelijk te laten zien aan je kind.
Lange termijn
Investeren is een lange termijn doel. Voor kinderen is het best moeilijk om het voordeel in te zien van de lange termijn. Geef een concreet rekenvoorbeeld hoeveel je over een aantal jaren hebt als je spaart of als je belegt met een rendement van 6%.
Je kunt daar bijvoorbeeld deze tool op berekenhet.nl voor gebruiken.
Beleggingsrekening kind
Open zo snel mogelijk een beleggingsrekening voor je kind. Alle kleine beetjes helpen.
Het zit hem in jouw dagelijkse gedrag
Zelf heb ik gemerkt dat ik met name over persoonlijke financiën heb geleerd door het gedrag van mijn ouders op dagelijkse basis en hoe ze bepaalde keuzes (groot en klein) uitlegden. Ze waren altijd erg open over geld en vertelden duidelijk dat je hard moet werken voor je geld, het bewust moet uitgeven, schuldenvrij moet blijven en altijd een buffer achter de hand moet hebben.
Over beleggen heb ik een stuk minder geleerd, daarom vond ik het ook lastig hiermee te beginnen. Dit wil ik wel graag aan mijn eigen kind meegeven!
Uiteindelijk onthouden kinderen wat ze keer op keer zien en horen, niet wat ze één keer geleerd krijgen. Het belangrijkste is daarom om het goede voorbeeld geven en open over jouw keuzes te praten. Het kan zijn dat dit betekent dat je eerst jezelf nog moet onderwijzen over bepaalde onderwerpen en moet gaat graven in je eigen overtuigingen rondom geld!
Wat heb jij geleerd van je ouders over geld en hoe pak jij dit aan met je eigen kind(eren)?
Op spaarrekeningen voor kinderen zitten vaak relatief hoge rentes en veelal ook nog een leuke bonus als het echt tot hun 18e jaar blijft staan. Voor mij (ons) reden om voor de kinderen echt niet te beleggen…. We hebben nu alsnog een mooi ‘rendement ‘, maar dan zonder enig risico!
Toen de kinderen jonger waren legde ik de waarde van dingen vaak uit eerst in geld, en daarna in het aantal (dure) dozen lego…. Want leg een klein kind uit dat een auto 30.000 euro kan kosten en ze kijken je glazig aan. Vertaal het naar 500 dozen héél fraaie lego en ze roepen ineens ‘wow! Das echt heel veel!’
Dank voor je reactie. Wat een leuk voorbeeld met die Lego’s, dat ga ik zeker onthouden!
Deze blog gaat overigens niet om sparen of beleggen VOOR je kinderen, maar juist het ze ZELF laten doen. Over sparen voor je kinderen heb ik eerder een blog geschreven. De rentes zijn inderdaad iets hoger dan voor ons 🙂 Wij hebben zelf een zilvervloot spaarrekening voor ons kindje.
Belangrijk onderwerp inderdaad. Ik doe met mijn kinderen als ik mijn maandelijkse financiële administratie doe altijd quizjes: hoeveel denk je dat de hypotheek is (wat is een hypotheek eigenlijk)? Hoeveel hebben we aan de boodschappen uitgegeven? Hoeveel kost water, energie, internet etc.? Dan raden ze een bedrag en vertel ik hoeveel het daadwerkelijk is, zo krijgen ze vast een beetje inzicht en is het geen taboe.
Gisteravond hoorde ik dat mijn vader (van in de 70) en mijn oudste dochter van 13 een gesprek over AOW en pensioen hadden. Toen heb ik hem ook nog even bedankt voor zijn openheid daarover.
Ik ben zelf nog geen jaar aan het beleggen dus daar krijgen de kinderen ook wat van mee, vooral nu de keuze tussen sparen en beleggen.
Oh en de eeuwige uitspraak ‘we krijgen dit of dat’ verbeter ik altijd met ‘we kopen’.
Hi Kiki,
Wat een geweldig idee van die quizjes! Echt heel erg leuk. Dat moet soms grappige situaties opleveren 🙂
Klinkt als een bijzonder momentje tussen opa en kleinkind. Super fijn dat dat zo kan.
In groep 8 van onze dochter ging het gesprek over zakgeld. Zij was de enige in haar klas die 4,50 per week kreeg. Maar ook de enige die daarvan 9 euro voor haar telefoonabonnement (Hollandse Nieuwe) zelf moest betalen. Wij vonden dit een goede manier voor haar om te leren dat er vaste lasten zijn. Van haar zakgeld heeft ze ook altijd haar schriften, kaftpapier, rekenmachine en andere schoolspullen moeten kopen. Nu zit ze inmiddels in 3 havo en is heel ondernemend geworden. Op school is een broodjesbar, daar kun je elke week een broodje halen (van het zakgeld). Maar als je er werkt, krijg je dat broodje gratis. Drie maal raden wie 3 x per week op school in die broodjesbar werkt… Dit is het eerste jaar dat ze economie heeft en dat maakt de gesprekken aan tafel een stuk interessanter: onze hypotheek, de verzekeringen, BTW en BTW aftrek (ik ben administratief medewerker) het komt allemaal voorbij. Broer zit nu in groep 8 en luistert geïnteresseerd mee. Hij is in januari jarig en krijgt dat zijn mobiele telefoon en zakgeldverhoging (hij krijgt nu nog 1,50). Ook hij moet dat zelf zijn abonnement betalen van zijn zakgeld. En ja, ook hij moet zelf voor een agenda zorgen en al zijn schoolspullen.
Mobiele telefoon hier hetzelfde, alleen mag dat met een abonnement helaas niet meer. Dat MOET door een meerderjarige betaald worden. Dus nu betalen wij ze zakgeld en betalen ze daar vervolgens een deel weer van terug voor de telefoon die wij als ouders vervolgens moeten betalen. Nutteloos geld heen en weer schuiven, maar het houdt het wel inzichtelijk voor ze dat het geld kost. Rare regelgeving af en toe.
Wat een leuk verhaal van de broodjesbar 🙂 En ik kijk er nu al naar uit dat zulke dingen bij ons aan tafel voorbij gaan komen. Duurt nog even, want Rosa is pas 8 maanden. Ga zo door!